Тоқтап ойланатын кез келді

Күнделікті өмірде, теледидарда, радиода «Экология өзгеріп жатыр, экологиялық жүйе бұзылды...» деген сөздер қаншалықты жиі естіледі? Экология дегеніміз не?

Иә, біз оны жиі байқамай, түсінбей жатсақ та, біз онымен тығыз байланыстамыз. Бастапқыда адамның және өндірістік факторлардың әрекеті соншалықты жаппай және агрессивті болмаған кезде, адам және бүкіл өсімдіктер мен жануарлар дүниесі біртұтас, үйлесімді жүйе болды. Өз өмірін жақсартуға тырысқан адам, қалыптасқан құрылымға байқаусызда кедергі келтірді. Жасанды экожүйелер пайда болды, олар миллиондаған жылдар бойы қалыптасқан табиғат заңдарына қайшы келе бастады.

«Табиғатты жеңеміз» ұраны басым болғанымен, Еуропаның көп бөлігін қамтитын ормандар жоқ, тропикалық ормандар бұрынғы күйде емес. Адамзат көмірді, мұнайды, газды және басқа да пайдалы қазбаларды игеру мен пайдаланудан дами бастады. Ғасырлар бойы жер қойнауында жинақталғанның бәрі тез қазылып, өртеніп, өңделуде. Тазаланбаған қалдықтардың көп мөлшері атмосфераға шығарылып, ауаны, өзендерді, теңіздерді ластап жатыр.

Адамзаттың алдында қауіпті мәселе тұр: қоршаған ортаның өзгеруі халықтың денсаулығына қалай әсер етеді және қандай балалар дүниеге келеді? Қарапайым отбасының шежіресін жай ғана бақылай отырып, біздің ата-бабаларымыздың физикалық денсаулығына қатысты еш күмән болмайды.

Табиғат адамнан күшті және ол қарсылық көрсетуде — кенеттен климаттың өзгеруі, су тасқыны немесе құрғақшылық, дауылдар, қалаларды түтін басып жатуы. Экологиялық жағдайды қорғауға бағытталған бірқатар қозғалыстар бар. Бүгіннің өзінде қанша экологтар баршамызды болашақтағы мәселеге дайындауда. Бір қоқысты сұраптаудың өзі қанша көмек әкеледі.

Тоқтап ойланатын кез келді.