Бақытты өмірдің “құны” қанша?

Бақыт – адам баласының өмір бойы іздейтін, бірақ көп жағдайда нақты анықтап айта алмайтын сезімі. Оның анықтамасы әркім үшін әртүрлі: біреулер үшін байлық, атақ-даңқ, мансап болса, басқалары үшін отбасы, махаббат немесе денсаулық болып табылады. Әрине, бақыттың бағасын анықтау қиын, бірақ осы сұрақты талқылауға тырысып көрейік.
Қазіргі заманда көп адам бақытты материалдық жағдаймен байланыстырады. Үй, көлік, сәнді киімдер – бұлардың бәрі адамға жайлылық сыйлайтыны рас. Алайда, қаржылық тұрғыдан қаншалықты табысты болғанымызбен, бақыт тек ақшамен өлшенбейді. Тіпті, барлық материалдық қажеттіліктері өтелген адамдар да өздерін жалғыз сезініп, ішкі қанағаттанарлықтан айырылуы мүмкін.
Зерттеулер көрсеткендей, адамның қаржылық жағдайы белгілі бір деңгейге жеткенде (мысалы, негізгі қажеттіліктер қанағаттандырылған жағдайда), оның бақыт деңгейі байлығына пропорционалды түрде өспейді. Ақша тек белгілі бір деңгейге дейін бақытқа ықпал ете алады. Оның үстіне, көп ақшаға ие болу стрессті, жауапкершілікті және моральдық қысымды да бірге алып келуі мүмкін.
Бақыттың маңызды бір бөлігі – ішкі қанағат сезімі. Рухани дамыған, жан дүниесі бай адамдар көбінесе өзін бақытты сезінеді. Өзін-өзі тану, ішкі тыныштықты табу және өмірдің мәнін түсіну арқылы адам шынайы бақытқа жақындайды. Рухани байлық ақшамен өлшенбейді, бірақ ол өмірді толыққанды етіп сезінуге көмектеседі.

Бірқатар философиялық және діни ағымдарда бақыттың материалдық емес екендігі, оның адамның ішкі дүниесіне байланысты екенін айтады. Мысалы, буддизмде бақыт – сананың тыныштығы мен қанағаттану сезімін сақтау арқылы келеді деп есептеледі. Ал исламда адам тек Алланың разылығын іздегенде ғана нағыз бақытқа жетеді деп сенеді.

Психологтар бақыттың бірнеше негізгі компоненттерін бөліп көрсетеді: махаббат, қарым-қатынас, денсаулық және мақсаттылық.

• Махаббат – адамның өзін толықтай бақытты сезінуі үшін аса маңызды. Мейлі ол романтикалық махаббат болсын, немесе отбасылық, достық қарым-қатынас болсын, сүйіспеншілік пен қолдау адамды ішкі бақытқа жақындатады.
• Қарым-қатынас – әлеуметтік байланыстардың сапасы адамның бақыт деңгейіне айтарлықтай әсер етеді. Зерттеулерге сәйкес, жақсы қарым-қатынастарға бай адамдар өздерін бақыттырақ сезінеді.
• Денсаулық – адам өмірінің сапасын анықтайтын басты факторлардың бірі. Физикалық және психикалық денсаулық жақсы болғанда, өмірге деген көзқарас оң болады.
• Мақсаттылық – өз өмірінде белгілі бір мақсаттың болуы адамға өмірлік мағына береді. Мақсатқа жету жолында адам өз күшін жұмсап, өзін пайдалы сезінеді, бұл да бақыттың бір көзі.

Бақытты өмірдің құны қандай?

Осы факторларды ескеріп, бақытты өмірдің нақты құны туралы айту мүмкін емес. Бақытты сатып алу мүмкін болмаса да, оның белгілі бір «құны» бар: ол – уақыт, күш-жігер және ішкі үйлесімділікке жету үшін жасалған қадамдар. Адамға байлық пен жетістіктерден гөрі, жан тыныштығы, сүйіспеншілік, қолдау мен өз өміріндегі мағынаны табу маңыздырақ болуы мүмкін.

Әрбір адам өз өмірінің мәнін өз құндылықтарына сай қалыптастырады. Ақша тек бір аспекті ғана болғанымен, шынайы бақыт ішкі тепе-теңдік пен өмірге деген қанағаттану сезімінде жатыр. Демек, бақыттың құны – ол адамның өз ішкі дүниесімен жұмыс істеуге, айналасындағы адамдармен жақсы қарым-қатынас құруға және өмірден ләззат алуға қаншалықты дайын екендігімен өлшенеді.
Бақыт – әркімнің өзіне тән және оның құны нақты санмен өлшенбейді. Ол тек материалдық жағдайға емес, адамның ішкі әлеміне, жақын адамдарымен қарым-қатынасына және өмірлік құндылықтарына байланысты. Шынайы бақытқа жету үшін ішкі жан дүниемізді байытып, рухани дамуымызды жалғастыру маңызды. Әрбір адам бақытты өмір сүруге лайық және оған жетудің жолын өз жүрегінен табады.