Түнде оянып, денеңізді қозғалта алмай, ауа жетпей, тіпті қараңғыда біреудің сізге қарап тұрғанын сезіндіңіз бе? Егер мұндай жағдай басыңыздан өткен болса, сіз ұйқы параличін бастан кешірдіңіз. Бұл құбылыс қорқынышты елеске ұқсағанымен, оны түсініп, алдын алуға болады.

Ұйқы параличі дегеніміз не?

Ұйқы параличі – адам ояу болғанымен, денесін қимылдата алмайтын жағдай. Бұл ұйқы мен сергектік арасындағы өтпелі кезеңде пайда болады. Оған себеп – мидың ұйқы фазасынан толық шықпауында. Яғни, санаңыз оянады, бірақ денеңіз әлі де REM (тез ұйқы фазасында) болады.

Көп адамдар бұл сәтте қорқынышты бейнелерді көреді немесе өзгелердің дауысын естігендей болады. Мұның себебі – ұйқы кезінде ми галлюцинациялар тудыруы мүмкін.

Ұйқы параличі кезінде не істеу керек?

Егер сіз ұйқы параличін бастан кешіріп жатсаңыз, қорықпаңыз! Оны жеңудің бірнеше жолы бар:

1. Қорқынышқа берілмеңіз

Ұйқы параличі – қауіпті ауру емес. Оны көптеген адамдар өмірінде кем дегенде бір рет бастан кешіреді. Психологиялық үрейден арылсаңыз, ол тез өтеді.

2. Терең тыныстаңыз

Қозғала алмасаңыз да, тыныс алуға күш салыңыз. Терең және баяу тыныстау – денеңізді тезірек қалыпқа келтірудің бір жолы.

3. Қолыңызды немесе саусағыңызды қимылдатуға тырысыңыз

Ұйқы параличі кезінде бүкіл денені қозғалту қиын, бірақ саусақтарыңызды немесе аяқ башпайларыңызды қозғалтуға тырысыңыз. Бұл сіздің денеңізді ұйқыдан тезірек “оятуға” көмектеседі.

4. Көздеріңізді жылдам ашып-жұмып көріңіз

Кейде тек көзді қозғалту да көмектеседі. Бұл мидың толық оянуына сигнал береді.

5. Қорғаныш мантрасын қайталаңыз

Егер қорқынышты бейнелерді көріп жатсаңыз, ойша өзіңізді қауіпсіз сезіндіретін сөздерді немесе дұғаны қайталаңыз. Бұл үрейден арылуға көмектеседі.

Ұйқы параличінің алдын алу жолдары

Ұйқы параличінің жиі қайталануы стресске, дұрыс ұйықтамауға және өмір салтына байланысты. Оны болдырмау үшін:

✅ Ұйқы режимін сақтаңыз – күнде бір уақытта ұйықтап, бір уақытта ояныңыз.
✅ Стресті азайтыңыз – күнделікті медитация немесе йога жасаңыз.
✅ Арқаға жатып ұйықтамаңыз – бұл жағдайда ұйқы параличі жиі пайда болады.
✅ Кофеин мен гаджеттерді шектеңіз – ұйқы алдында кофе, телефон немесе компьютер қолдану миды белсенді етіп, ұйқы сапасын нашарлатады.

Қорытынды

Ұйқы параличі – қорқынышты болғанымен, қауіпті емес. Оны түсіну және дұрыс әрекет ету арқылы сіз бұл құбылысты бақылауға ала аласыз. Ең бастысы – үрейге бой алдырмау және дұрыс ұйқы тәртібін сақтау!

Сіз ұйқы параличін бастан кешіріп көрдіңіз бе? Өз тәжірибеңізбен бөлісіңіз!
Совет Гүлім
11-сынып оқушысы